Zakon

Możesz tak wiele, czyli jakie masz możliwości włączenia się w dzieło pijarskie?

Czym są  tzw. cztery sposoby przynależności, zespoły misji współdzielonej (integracji charyzmatycznej), Pijarskie Wspólnoty Wiary oraz Bractwo Szkół Pobożnych? – wszystkie wymienione rzeczywistości to konkretne propozycje "włączenia się" w dzieło i w Szkoły Pobożne (Zakon), które pijarzy kierują do świeckich, zapraszając ich do wspólnego naśladowania Jezusa Chrystusa i wypełniania otrzymanego powołania życiowego.

Relacje, jakie wiążą osobę świecką zaangażowaną w dziele pijarskim z samymi pijarami i całym Zakonem, definiowane są jako tzw. "sposoby przynależności",, czyli sposoby włączenia w dzieło pijarskie, zżycia z nim i realizowania posłannictwa edukacyjnego. W zależności od czasu zaangażowania w misję pijarską, osobistej identyfikacji z dziełem, odczytania i zaakceptowania możliwości, jakie wypływają z pracy edukacyjnej, różny jest  poziom tożsamości wychowawcy pijarskiego i różny stopień jego identyfikacji z tym, co pijarskie. Dokumenty zakonne nakreślają cztery sposoby przynależności nazywając je następująco:

1. współdziałanie
2. uczestnictwo
3. integracja charyzmatyczna
4. integracja charyzmatyczna i prawna

Współdziałanie

Relacje nazwane "współdziałaniem" odnoszą się do osób, które w jakikolwiek sposób włączone są w dzieło pijarskie, zwłaszcza  w okresie początkowym.  Winny one być  otwarte na misję pijarską, pozytywnie ją postrzegać. Przed osobami, dla których "współdziałanie" jest pierwszym sposobem ich obecności w dziele stawiane są określone cele. Osoby te winny:

• pogłębiać w sobie powołanie do pracy wychowawczej
• wypracowywać poczucie przynależności do dzieła pijarskiego, w które są włączone
• dbać o relacje międzyosobowe, które umożliwią wzajemne dzielenie się własnym doświadczeniem
• podejmować współodpowiedzialność i współpracę w środowisku dzieła pijarskiego
• w życiu i swym postępowaniu kierować się wiarą i dbać o jej rozwój.

Uczestnictwo

Natura tego sposobu przynależności polega na tym, że osoba wychowawcy/nauczyciela – odczuwając więź z Zakonem – akceptuje w sposób otwarty wychowawczą linię pijarską, czyli kalasantyński styl edukacyjny oraz jest świadkiem Ewangelii w swoim życiu i w pracy.

Przed osobami, których stopień związania z dziełem pijarskim można nazwać uczestnictwem,  stawiane są określone cele. Osoby te mają:

• znać i pogłębiać wiedzę na temat misji pijarskiej
• czuć się współodpowiedzialnymi za Szkoły Pobożne, mając szerszą wizję misji, nie ograniczając się jedynie do elementów własnej konkretnej aktywności
• należeć do grupy lub wspólnoty, w której osoba ma możliwość umacniać, formować i rewidować swoją wiarę i powołanie
• przeżywać misję pijarską, łącząc edukację i ewangelizację, wiarę i kulturę, pobożność i naukę (pietas et litterae)
• pobudzać i rozwijać świadomość eklezjalną.

Integracja charyzmatyczna

O tym, dalece pogłębionym, stopniu przynależności do Szkół Pobożnych można mówić w przypadku  osób, które:

a) uczestniczyły i nadal uczestniczą w osobistym procesie kształtowania dojrzałości chrześcijańskiej i kalasantyńskiej, w konsekwencji czego żyją charyzmatem kalasantyńskim (duchowością, misją i życiem braterskim)

b) są członkami Bractwa (stowarzyszenia wiernych) lub pijarskiej wspólnoty chrześcijańskiej (w Polskiej Prowincji Zakonu Pijarów są to Pijarskie Wspólnoty Wiary)

c) w sposób indywidualny i wspólnotowy rozeznały swoje świeckie powołanie pijarskie.

Ci wychowawcy, którzy integrację charyzmatyczną przyjęli jako fundamentalną część swojej drogi duchowej i edukacyjnego zaangażowania, winni troszczyć się o podtrzymanie bądź osiągnięcie następujących celów:

• wzrastać i dojrzewać w wierze, uczestnicząc w pijarskiej wspólnocie chrześcijańskiej i pogłębiając przynależność do Kościoła lokalnego
• doprowadzić do tego, by Bractwo (stowarzyszenie wiernych) i pijarskie wspólnoty chrześcijańskie wytworzyły własną strukturę organizacyjną
• poprzez pijarską wspólnotę chrześcijańską, niezależnie od tego, czy jest jedyną czy też komplementarną drogą przynależności do Kościoła lokalnego, gwarantować dojrzałość w wierze tych, którzy do niej należą
• w sposób właściwy świeckim, czyli wychodząc od znaczenia konsekracji chrzcielnej,  żyć charyzmatem Szkół Pobożnych, a intuicje Kalasancjusza czynić własnymi
• gwarantować instytucjonalnie obiektywność i wiarygodność integracji w charyzmacie pijarskim, przezwyciężając,  postawy subiektywne i dyskusyjne.

Integracja charyzmatyczna i prawna

Ta forma przynależności, czyli  relacja między wychowawcą a dziełem/Szkołami Pobożnymi,  odnosi sie do osób, które żyją charyzmatem pijarskim i wiążą się z Zakonem w sposób prawny na płaszczyźnie cywilnej i kanonicznej. Ci którzy mają zobowiązania względem rodziny lub powinności innego typu, muszą rozeznać swoją konkretną sytuację i – zanim dojdzie do zawarcia umowy o charakterze prawnym – otrzymać pisemną zgodę osoby lub osób, z którymi są związane.

W ramach integracji charyzmatycznej i prawnej dochodzi do osiągnięcia następujących celów i założeń:

• czasowego związania ze Szkołami Pobożnymi węzłem prawnym, co prowadzi do pogłębienia własnego wyboru życia w stanie świeckim
• związek prawny może być wyrażony publicznie i może być odnawiany przez czas nieokreślony, jeśli nie ma przeszkód 
• osoba związana integracją prawną, zdając sobie sprawę z własnej tożsamości wypływającej z powołania i wiedząc, czym jest stan życia świeckiego, realizuje  zadania wynikające z umowy prawnej, mając na uwadze opcję na rzecz ubogich i proponując własną dyspozycyjność
• bezpośrednią formą wyrazu integracji prawnej jest uczestniczenie w jakimś dziele lub długoterminowym projekcie.

Powyższe cztery sposoby przynależności dają możliwość bardzo zróżnicowanego – według osobistych możliwości, pragnień oraz poczynionego rozeznania – włączenia się w posłannictwo pijarskie powiązane z przeżywaniem osobistej drogi wiary.

Szczególną i bardzo pożądaną formą integracji charyzmatycznej jest zawiązanie przez grupę osób Pijarskich wspólnot chrześcijańskich, zwanych także Zespołami misji współdzielonej.

Na ten temat można szczegółowo przeczytać w dokumencie Kongregacji Generalnej pt. "Uczestniczyć w Szkołach Pobożnych" - [pobierz plik].

W dziełach prowadzonych przez Polską Prowincję Zakonu Pijarów wspólnoty chrześcijańskie, o których mowa w przypadku integracji charyzmatycznej i do których nawiązuje w/w dokument w punktach 10-18, noszą nazwę Pijarskich Wspólnot Wiary.

Czym są Pijarskie Wspólnoty Wiary i na czym polega formacja w nich, wyjaśnia tekst noszący tytuł "Zaproszenie do formacji Pijarskiej Wspólnocie Wiary" - [pobierz plik].

Formacja podjęta w Pijarskiej Wspólnocie Wiary może zostać zwieńczona – choć nie musi – decyzją, podejmowaną zawsze indywidualnie, o przystąpieniu do Bractwa Szkół Pobożnych. Krok ten oznacza, że świecki współpracownik pijarski pragnie jeszcze mocniej oddać się misji kalasantyńskiej, żyć duchowością pijarską i trwać we wspólnocie.

Czym jest Bractwo, jaka jest tożsamość jego członków, w czym wyraża się misja Bractwa i jaka jest struktura organizacyjna – wyjaśnia to dokument Kongregacji Generalnej pt. "Bractwo Szkół Pobożnych" - [pobierz plik].

Wszystkie wyżej podane formy uczestniczenia osoby świeckiej w tym, co nazywamy charyzmatem pijarskim, a więc współpraca, uczestnictwo, integracja charyzmatyczna, obecność w Pijarskich Wspólnotach Wiary, przynależność do Bractwa Szkół Pobożnych, stwarzają przed osobami świeckimi wyjątkowe możliwości identyfikacji z dziełem i są sposobem dzielenia się przez Zakon posiadanym bogactwem z tymi, którzy wspierają zakonników w kontynuowaniu dzieła św. Józefa Kalasancjusza. Wspieranie to może stać się sposobem wypełniania ich osobistego powołania życiowego, wzrostu w wierze, osadzenia w konkretnej, uznanej przez Kościół duchowości oraz doświadczania wspólnoty będącej odzwierciedleniem szerokiej wspólnoty Kościoła.